Stainless Maintenance
สแตนเลส
หรือ “เหล็กกล้าไร้สนิม” ด้วยการเป็นโลหะที่สามารถสร้างฟิล์มโครเมียมออกไซด์อยู่ที่ผิวหน้าและสามารถสร้างฟิล์มใหม่ทดแทนได้เองแม้จะถูกทำลาย ทำให้มีความสามารถในการต้านทานการเกิดสนิมได้ดี จึงทำให้สแตนเลสเป็นโลหะที่ทรงคุณค่า และสามารถใช้ประโยชน์ได้หลากหลาย
สำหรับสแตนเลสในโลกมีหลายเกรด และส่วนประกอบกว่าพันประเภท แต่ที่นิยมใช้ในชีวิตประจำวันทั่วไปมีอยู่ 2 ชื่อที่คุ้นหูกันก็คือ SS304 และ SS316 ซึ่งแตกต่างกันในจุดประสงค์การใช้งาน
แต่อย่างไรก็ดี สแตนเลสเองก็สามารถเกิดสนิมขึ้นได้ หากการดูแลและการจัดการไม่ดี ดังนั้นเรามาเรียนรู้การดูแลรักษาวัสดุ และเฟอร์นิเจอร์ที่ทำจากสแตนเลสกัน
การดูแลเบื้องต้น
- ให้ทำความสะอาดทันที เมื่อพบว่ามีฝุ่นเกาะบนพื้นผิว
- ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีฤทธิ์อ่อนสุดก่อนเสมอ (เช่น น้ำสบู่) และทดสอบในพื้นที่เล็กๆ
- เช็ดให้แห้งทุกครั้งหลังทำความสะอาด
- หากไม่มั่นใจวิธีการ ให้ปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญ
ข้อห้าม
- ห้าม เคลือบสแตนเลสด้วยขี้ผึ้ง หรือสารที่มีความมัน จะทำให้ฝุ่นเกาะและทำความสะอาดยาก
- ห้าม ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่มีส่วนผสมของคลอไรด์ (Chlorides) เช่น กรดไฮโดรคลอริค (HCl) หรือน้ำยาล้างห้องน้ำที่มีส่วนผสมของกรดไฮโดรคลอริค (HCl) น้ำเกลือ (NaCl) เพราะจะทำให้เกิดสนิมแบบรูเข็ม หรือสนิมขุม (Pitting corrosion) ได้
- อย่า ใช้น้ำยาทำความสะอาดที่ไม่ได้ระบุสำหรับการทำความสแตนเลสโดยเฉพาะ
- อย่า ใช้งานสแตนเลสเกรด SS304 ใกล้กับทะเล และสระว่ายน้ำทั้งระบบเกลือและคลอรีน
- อย่า นำโลหะ หรือเหล็ก (Carbon Steel) มาสัมผัสกับสแตนเลสเป็นเวลานาน จะทำให้เกิดสนิม (Galvanic corrosion)
การทำความสะอาดสแตนเลสจากรอยเปื้อนต่างๆ
คราบนิ้วมือ
ล้างคราบออกด้วยผ้าหรือวัสดุผิวอ่อน ร่วมกับน้ำที่ผสมสบู่หรือผงซักฟอก จากนั้นล้างออกด้วยน้ำและเช็ดพื้นผิวให้แห้ง
คราบน้ำมัน
ล้างด้วยสารละลายไฮโดรคาร์บอน / ออร์กานิก (เช่น แอลกอฮอล์) แล้วล้างออกด้วยสบู่ /ผงซักฟอกอย่างอ่อน และน้ำ ล้างออกด้วยน้ำเย็น และเช็ดให้แห้ง แนะนำให้จุ่มชิ้นงานให้โชกก่อนล้างในน้ำสบู่อุ่นๆ
ชา กาแฟ
ล้าง ด้วยน้ำร้อนผสมโซดาซักผ้า (โซเดียมไบคาร์บอเนต) จากนั้นล้างตามด้วยน้ำสบู่หรือน้ำผสมผงซักฟอก ล้างออกให้สะอาดด้วยน้ำร้อน เช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาดเนื้อนุ่ม
สติกเกอร์ (ห้ามสำหรับสแตนเลสที่เคลือบสี)
แช่พื้นผิวที่มีคราบในน้ำสบู่ร้อนๆ ก่อนจะลอกฉลากและทำความสะอาดกาวที่ติดอยู่ออกด้วยเมทิลแอลกอฮอล์ (Methyalcohhol) หรือน้ำมันเบนซิน จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสบู่หรือน้ำผสมผงซักฟอก ล้างออกอีกทีด้วยน้ำร้อน เช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาดเนื้อนุ่ม
สี (ห้ามสำหรับสแตนเลสที่เคลือบสี)
ล้างสีออกด้วยตัวทำละลาย เช่น ทินเนอร์ และใช้แปรงไนล่อนนุ่ม ๆ ขัด ล้างด้วยน้ำสบู่ก่อน แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด จนมั่นใจว่าไม่มีทินเนอร์หลงเหลืออยู่บนผิวสแตนเลส จากนั้นเช็ดพื้นผิวให้แห้งสนิท
คราบตะกรัน รอยน้ำ
แช่ไว้ในน้ำส้มสายชู หรือกรดไนตริก จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด ตามด้วยน้ำสบู่หรือน้ำผสมผงซักฟอก และล้างออกอีกครั้งให้สะอาดด้วยน้ำร้อน เช็ดให้แห้งด้วยผ้าสะอาดเนื้อนุ่ม
คราบสนิม
นำส่วนที่ขึ้นสนิมแช่ในน้ำอุ่นผสมสารละลายกรดไนตริกในสัดส่วน 9:1 เป็นเวลา 1 ชั่วโมง จากนั้นล้างออกด้วยน้ำสะอาด หรือทาพื้นผิวที่ขึ้นสนิมด้วยสารละลายกรดออกซาลิก ทิ้งไว้ประมาณ 20 นาที จากนั้นล้างออกด้วยน้ำและเช็ดให้แห้ง ในกรณีของคราบสนิมที่ติดทนและยากต่อการกำจัด อาจต้องใช้เครื่องขัดทำความสะอาดสนิมก่อนทำความสะอาด